فایر باکس یا جعبه آتشنشانی، یکی از مهم‌ترین تجهیزات ایمنی است که در ساختمان‌ها و اماکن عمومی برای مقابله با حریق‌های کوچک و جلوگیری از گسترش آتش‌سوزی‌های بزرگ‌تر مورد استفاده قرار می‌گیرد. این جعبه‌ها حاوی تجهیزات اولیه اطفاء حریق مانند کپسول‌های آتشنشانی، شلنگ‌ها و ماسک‌های تنفسی هستند که در صورت بروز حادثه، امکان مقابله سریع و مؤثر با آتش را فراهم می‌آورند.
راهنمای مطالعه:
فایر باکس چیست ؟
جعبه آتش نشانی یا همان جعبه فایرباکس یکی از تجهیزات اطفاء حریق و وسیله ای برای نگهداری لوازم اولیه اطفاء حریق از جمله شلنگ، قرقره، نازل، کپسول، شیر و کوپلینگ می باشد، که در زمان اولیه آتش سوزی کاربرد زیادی دارد. ابعاد جعبه آتش نشانی با توجه به مکان و محتویات داخل آن متفاوت است. با استفاده از لوازم جعبه آتش نشانی می توان از گسترش حریق و بازگشت شعله جلوگیری کرد و زمان لازم را برای خروج ساکنین مهیا نمود.
جعبه های آتش نشانی معمولاً به رنگ قرمز، خاکستری و نقره ای عرضه می شوند و در ساختمان های مسکونی، اداری، کارخانجات، واحدهای صنعتی، انبارها و … کاربرد دارد.
استاندارد نصب جعبه آتش نشانی
- مناسب ترین مکان برای نصب جعبه آتش نشانی نزدیک درب ورودی و خروجی ساختمان، راه پله های فرار، پاگردها، دالان ها و … می باشد، که به راحتی قابل مشاهده بوده و ساکنین به راحتی بتوانند به آنها دسترسی داشته باشند.
جعبه های آتش نشانی اکثراً به صورت افقی یا عمودی بر روی دیوار به صورت روکار یا توکار با حداکثر ارتفاع یک متر و 30 سانتی متر (130 cm) از کف زمین قابل نصب هستند. - با توجه به ابعاد و تعداد طبقات ساختمان تعداد جعبه های آتش نشانی در ساختمان متفاوت است. فاصله جعبه های آتش نشانی از یکدیگر نباید از 30 متر بیشتر شود، تا در صورت بروز مشکل و یا از کار افتادگی برای یکی از فایر باکس ها به راحتی بتوان از نزدیک ترین جعبه نصب شده کنار آن استفاده نمود.
- شعاع تحت پوشش هر فایر باکس 20 m می باشد، کمترین فشار در آخرین خروجی نباید از 20 bar کمتر باشد.
- بالا دهنده آب فایر باکس در شبکه آب آتش نشانی تر حتماً باید به آب شهری متصل شود، فشار لازم در بالاترین نقطه آن نباید کمتر از 6 اتمسفر و قطر لوله های بالا دهنده نباید از 4 اینچ کمتر باشد.
ابعاد جعبه آتش نشانی (فایر باکس)
ابعاد فایر باکس یا جعبه آتشنشانی یکی از مهم‌ترین عوامل در انتخاب و نصب این تجهیزات ایمنی است. انتخاب ابعادی مناسب نه تنها به کارایی بهتر فایر باکس کمک می‌کند، بلکه ظاهری مناسب‌تر و هماهنگی بیشتری با محیط اطراف ایجاد می‌کند.
جعبه های آتش نشانی دارای ابعاد استانداردی (طول، عرض و ارتفاع) نمی باشند و با توجه به نیاز و سفارش مشتری و محتویات داخل جعبه ها با ابعاد متفاوت ساخته می شوند. در ساخت جعبه های آتش نشانی باید این نکته مورد توجه قرار گیرد که متعلقات جعبه آتش نشانی که شامل شلنگ، قرقره، نازل، کپسول آتش نشانی و … می باشند، داخل جعبه فضای کافی داشته باشند.
جعبه کپسول آتش نشانی
نمونه ای از جعبه های آتش نشانی با ابعاد کوچکتری از جعبه های آتش نشانی معمولی یا فایر باکس که فقط برای نگهداری کپسول های آتش نشانی ساخته و استفاده می شوند. این جعبه ها معمولاً در کنار درب ورودی و خروجی ساختمان نصب می شوند تا به راحتی مورد استفاده افراد قرار گیرند. جعبه های کپسول آتش نشانی در دو نوع حائل دار و معمولی ساخته می شوند.
شبکه آب جعبه آتش نشانی (رایزر آتش نشانی)
این شبکه یک سیستم لوله کشی آب از کف زمین تا بالاترین نقطه ساختمان (بام) با حداقل قطر 4 اینچ است، از هر طبقه به جعبه آتش نشانی وصل شده و وظیفه آبرسانی به جعبه آتش نشانی را برعهده دارد.
انواع سیستم شبکه آب آتش نشانی (رایزر آتش نشانی)
سیستم شبکه آب آتش نشانی ساختمان به سه گروه 1- سیستم رایزر تر 2- سیستم رایزر خشک 3- سیستم مرکب تقسیم بندی می شوند.
- سیستم رایزر تر: از این سیستم بیشتر در جعبه های آتش نشانی هوزریلی استفاده می شود. این سیستم به آب شهری متصل بوده و داخل لوله ها که از سطح زمین تا پشت بام امتداد یافته اند آب موجود است و در هر لحظه قابل استفاده می باشند. سیستم های لوله های تر برای استفاده ساکنین برای اطفای حریق های کوچک مورد استفاده قرار می گیرند.
- سیستم رایزر خشک: در این سیستم آب در لوله وجود ندارد و لوله ها خشک می باشند، برای استفاده از این سیستم پمپ آتش نشانی را به لوله ای که در ورودی ساختمان و یا طبقه همکف است متصل کرده و آب را در آنها پمپاژ می کنند. معمولاً از این سیستم در جعبه های آتش نشانی که دارای شلنگ برزنتی هستند استفاده می شود.
- پسیستم مرکب (تر و خشک): در برخی از ساختمان ها با توجه به مساحت، ارتفاع و … از ترکیب دو سیستم تر و خشک به طور همزمان استفاده می شود. در ساختمان های بلند جهت رساندن آب به جعبه های آتش نشانی وجود یک پمپ خودکار لازم است.
انواع جعبه های آتش نشانی (فایر باکس)
جعبه های آتش نشانی یا فایر باکس ها، تجهیزاتی ضروری برای مقابله با حریق های کوچک و کنترل آتش سوزی هستند. این جعبه ها در انواع مختلفی تولید می شوند تا بتوانند نیازهای مختلف محیط های مختلف را برطرف کنند. در ادامه به معرفی انواع مختلف جعبه های آتش نشانی می پردازیم:
فایر باکس یا جعبه آتش نشانی با شیلنگ آتش نشانی هوزریلی:
از این نوع جعبه آتش نشانی معمولاً در ساختمان های اداری و مسکونی استفاده می شود. این جعبه های آتشنشانی دارای شلنگ آتشنشانی لاستیکی به قطر 19 میلیمتر هستند. آب رسانی به جعبه های آتش نشانی از طریق هرزگرد برنجی مرکز قرقره انجام می شود. با توجه به قرار گیری این شیلنگ ها بر روی قرقره های مخصوص می توان به اندازه نیاز شلنگ را از جعبه خارج کرد. استفاده از این نوع شلنگ ساده بوده و نیاز به مهارت و آموزش خاصی ندارد و هر شخصی به راحتی می تواند از این شیلنگ استفاده کند. شیلنگ و قرقره این نوع دارای قیمت بالاتر و طول عمر بیشتری نسبت به نوع برزنتی هستند.
فایر باکس یا جعبه آتش نشانی با شیلنگ آتش نشانی برزنتی:
جنس این نوع شیلنگ های آتش نشانی از جنس برزنت می باشد و دبی آنها از شیلنگ های هوزریلی بیشتر است. آب رسانی این شیلنگ ها با استفاده از شیر و کوپلینگ مخصوص انجام می شود، از این شیلنگ برای اطفای حریق، آتش سوزی های بزرگ استفاده می شود.
استفاده از این نوع شیلنگ نیاز به مهارت و آموزش دارد و هر شخصی نمی تواند از این شیلنگ استفاده کند، معمولاً استفاده از این شیلنگ ها توسط نیروهای آتشنشانی انجام می گیرد. از این جعبه های آتش نشانی در مکان هایی که احتمال وقوع حریق گسترده وجود دارد، مانند پارکینگ ها، کارخانه ها، فروشگاه ها و … استفاده می شود.
فایر باکس یا جعبه های آتش نشانی کف پاش:
علاوه بر فایرهوز، یک مخزن و نازل کف ساز جهت مقابله با حریق در این جعبه های آتش نشانی تعبیه می شود. این جعبه بیشتر در پالایشگاه ها، انبارهای مواد شیمیایی، فرودگاه و … مورد استفاده قرار می گیرند.
روش استفاده از فایر باکس یا جعبه آتش نشانی
ابتدا درب جعبه را با کلید باز کرده (کلید معمولاً در محفظه شیشه ای قرار دارد)، قرقره شیلنگ آتش نشانی با زاویه 90 درجه به سمت بیرون خارج کنید. با چرخاندن قرقره شیلنگ را بیرون آورده، شیر نازل و شیر فلکه آب جعبه آتش نشانی را باز کنید و سر نازل که بر روی شیلنگ قرار گرفته را به دست گرفته و به سمت حریق حرکت کنید، سر نازل را به سمت محل آتش سوزی گرفته و تا زمانی که حریق به طور کامل خاموش نشده به فعالیت خود ادامه دهید.
در صورتی که طول شیلنگ آتشنشانی نسبت به فاصله جعبه آتش نشانی تا محل آتش سوزی کم بود می توانید از شیلنگ یدکی با نصب کوپلینگ بر روی یکدیگر استفاده کنید. در صورت اتمام عملیات شیلنگ ها را از کوپلینگ خارج کرده و پس از خارج نمودن آب و خشک کردن شلنگ، آن را دوباره مانند حالت اول به دور قرقره بپیچید.
- نکته1: جعبه های آتش نشانی باید به صورت فصلی بازدید و از کارایی آن اطمینان حاصل شود.
- نکته2: برای جلوگیری از آسیب های احتمالی بهتر است از جعبه های آتش نشانی به صورت انفرادی استفاده نشود.
با اطمینان خاطر از کیفیت محصولات امیر درب ، امنیت ساختمان خود را تامین کنید. ۰۲۱۸۸۵۷۰۳۰۵ – ۰۲۱۸۸۵۷۰۳۰۶
نتیجه گیری:
همانطور که بیان شد، جعبه آتش نشانی از جمله تجهیزات آتش نشانی است که دارای لوازمی از جمله شیلنگ، قرقره، کپسول، شیر، کوپلینگ و نازل می باشد. این جعبه برای اطفاء حریق در زمان های اولیه آتش سوزی جهت جلوگیری از گسترش حریق و ایجاد زمان لازم برای فرار افراد تا رسیدن نیروهای آتش نشانی کاربرد دارد. سیستم شبکه آب آتش نشانی ساختمان به سه گروه 1- سیسشتم رایزر تر 2- سیستم رایزر خشک 3- سیستم مرکب تقسیم بندی می شوند. جعبه های آتش نشانی نیز دارای 3 نوع جعبه آتش نشانی با شیلنگ آتش نشانی هوزریلی، برزنتی و کف پوش هستند.
امیدواریم از این مطالب لذت برده باشید و اطلاعات کافی را در اختیار شما عزیزان قرار داده باشیم. شرکت امیر درب تنها سازنده تخصصی فایر باکس با تایید سازمان آتش نشانی در ایران می باشد.
سوالات متداول
فایر باکس چیست؟
- فایر باکس یا جعبه آتشنشانی، محفظه‌ای است که تجهیزات اطفاء حریق اولیه را در خود جای می‌دهد. این تجهیزات به منظور مقابله با حریق‌های کوچک در مراحل اولیه و جلوگیری از گسترش آتش طراحی شده‌اند.
چرا به فایر باکس نیاز داریم؟
- فایر باکس‌ها به عنوان خط دفاعی اول در برابر آتش‌سوزی عمل می‌کنند. با وجود سیستم‌های اطفاء حریق پیشرفته‌تر، دسترسی سریع به تجهیزات اولیه در فایر باکس می‌تواند از خسارات جانی و مالی قابل توجهی جلوگیری کند.
تجهیزات داخل فایر باکس چیست؟
- تجهیزات رایج در فایر باکس شامل کپسول‌های آتشنشانی، شلنگ آتشنشانی، شیر کوپلینگ، قرقره و سایر ابزارهای مرتبط با اطفاء حریق است.
کجا باید فایر باکس نصب شود؟
- فایر باکس‌ها باید در مکان‌هایی نصب شوند که به راحتی قابل دسترسی باشند و در صورت بروز آتش‌سوزی، افراد بتوانند به سرعت به آنها دسترسی پیدا کنند. مکان‌هایی مانند راهروها، راه پله‌ها، پارکینگ‌ها و فضاهای عمومی مناسب برای نصب فایر باکس هستند.
چه زمانی باید فایر باکس را بررسی کرد؟
- فایر باکس‌ها باید به طور مرتب بررسی شوند تا از کارکرد صحیح تجهیزات اطمینان حاصل شود. بررسی‌های دوره‌ای شامل کنترل فشار کپسول‌ها، بررسی تاریخ انقضای مواد اطفاء حریق و اطمینان از سالم بودن شلنگ‌ها و اتصالات است.
چه نکاتی را برای استفاده از فایر باکس باید بدانیم؟
- قبل از بروز آتش‌سوزی، نحوه استفاده از تجهیزات داخل فایر باکس را فرا بگیرید. در صورت بروز آتش‌سوزی، ابتدا ایمنی خود را تأمین کرده و سپس با استفاده از تجهیزات مناسب اقدام به اطفاء حریق کنید.
آیا نصب فایر باکس الزامی است؟
- در بسیاری از ساختمان‌ها و اماکن عمومی، نصب فایر باکس الزامی است و قوانین و مقررات خاصی برای آن وجود دارد. بهتر است قبل از نصب فایر باکس با سازمان آتشنشانی محلی خود مشورت کنید.
