درب ضد حریق استاندارد

آتش‌سوزی رخدادی است که همیشه در کمین بوده اما امروز راهکارهای متعددی برای مهار آن توسط سازمان‌های آتش‌نشانی ارائه شده که از مهم‌ترین این موارد استفاده از درب‌ ضد حریق است اما سؤال اصلی اینجاست که آیا درهای ضد حریق می‌توانند به کاهش خسارات جانی و مالی در محیط‌های مسکونی کمک کنند؟ درب ضد حریق استاندارد با تأییدیه آتش‌نشانی چه ویژگی‌هایی دارند و چند نوع از این درب‌ها وجود دارد.

این‌ها سؤالاتی است که در ادامه این مقاله به دنبال پاسخ آن هستیم.

درب ضد حریق استاندارد چیست؟

به گفته کن کانزیانی، محقق ارشد آتش‌نشانی در EFI Global در ساکرامنتو، کالیفرنیا، یک درب ضد حریق – یا درب مقاوم در برابر آتش – که به طور کلی برای جلوگیری از پیشروی آتش و دود ناشی از آن ساخته می‌شود. این نوع درب، بسیار سنگین است و از موادی مانند فلز یا گچ ساخته شده است. اصطلاح درب ضد حریق دارای تأییدیه آتش‌نشانی به این معنی است که اگر درب به درستی نصب شده باشد، در یک بازه زمانی معین در یک حریق متوسط، نسوزد و یا شرایط را در آتش‌سوزی‌های شدید به گونه‌ای کنترل کند که فرصت بیشتری برای حضور آتش‌نشانان و اطفا حریق مهیا کند. شرکت‌های مختلف بازه‌های زمانی متفاوتی برای نسوختن این درب‌ها در برابر آتش ارائه می‌دهند اما بر اساس تأییدیه آتش‌نشانی، یک درب ضد سرقت در آتش‌سوزی متوسط بین 20 تا 90 دقیقه دوام خواهد آورد.

امروزه درهای ضد حریق در ساختمان‌های تجاری بیشتر از سازه‌های مسکونی رایج است و محققان آمریکایی می‌گویند: «درب‌های ضد حریق اغلب در ساختمان‌های عمومی، ساختمان‌های اداری و مکان‌هایی مانند خوابگاه‌ها نصب می‌شوند و بیشترین کاربرد این درب‌ها در خانه‌های مسکونی شامل ورودی‌ها، گاراژها و مجتمع‌های مسکونی است.

به طور کلی درب‌های ضد حریق در ساختمان‌های مسکونی، اداری، تجاری، آموزشی، تفریحی، صنعتی، پالایشگاهی، نظامی، امنیتی و دیتاسنترها و … مورد استفاده قرار می‌گیرد.

درب ضد حریق در هنگام آتش‌سوزی چه کمکی می‌کند؟

انواع درب‌های ضد حریق بر اساس مقررات آتش‌نشانی می‌توانند به کاهش یا جلوگیری از گسترش آتش و دود کمک کنند، اما همیشه به خاطر داشته باشید از آنجایی که مواد اولیه این درب‌ها، مواد قابل احتراق است؛ بنابراین در برابر آتش‌سوزی مقاومت نسبی دارند اما بالاخره این مقاومت می‌شکند و طعمه حریق می‌شوند. با این حال، چنانچه درب ضد سرقتی که نصب می‌کنید، دارای تأییدیه آتش‌نشانی باشید می‌توانید اطمینان داشته باشید که برای دوره زمانی مشخص در برابر نفوذ گرما و کاهش سرعت آتش مقاومت می‌کنند.

اساساً درب‌های ضد سرقت با مهار آتش و دود، زمان بیشتری را برای خروج افراد از سازه فراهم می‌کنند. بیشتر مردم بر عنصر آتش تمرکز می‌کنند و اهمیت کاهش استنشاق دود را دست کم نمی‌گیرند اما بد نیست که بدانید، دلیل عمده مرگ افراد در آتش‌سوزی‌های مسکونی، در نتیجه استنشاق دود بوده است.

به گفته محققان این درب‌ها حتی می‌توانند از دارایی‌های شخصی افراد نیز محافظت کنند.

از مهم‌ترین کاربردهای درب ضد حریق، نصب این نوع درب در مسیر پله‌های اضطراری است چراکه با قابلیت مقاومت بالایی که در برابر آتش دارند؛ گذرگاه ایمنی برای افراد در حین آتش‌سوزی فراهم می‌کنند.

انواع درب‌ ضد حریق استاندارد با تأییدیه آتش‌نشانی

در مورد جنس درب‌های ضد سرقت باید بدانید که مواد اولیه به نوعی تعیین کننده میزان مقاومت درب در برابر آتش خواهد بود. به عنوان مثال درب‌های ضد حریق ساخته شده از تخته س لایه و یا هسته کامپوزیت حدود 30 دقیقه مقاومت در برابر آتش دارند در حالی که درهای چوبی دارای درجه آتش‌سوزی 20 دقیقه هستند. با این حال، درب‌های ام‌دی‌اف (تخته فیبر چگالی متوسط) در رده‌بندی‌های حریق ۲۰ دقیقه، ۴۵ دقیقه، ۶۰ دقیقه و ۹۰ دقیقه در دسترس هستند و صاحبان خانه می‌توانند از انواع گونه‌ها و سبک‌های چوبی انتخاب کنند تا اطمینان حاصل کنند که درهای درجه‌بندی آتش با بقیه سبک‌های خانه مطابقت دارند. به خاطر داشته باشید که به صورت بین‌المللی، درب‌های ضد حریق با حروف A برای سه ساعت، B برای 60 یا 90 دقیقه و C برای 45 دقیقه دسته‌بندی می‌شوند.

به طور کلی از نظر کاربرد می‌توان درب‌های ضد حریق را به چهار دسته تقسیم کرد:

1. درب مخصوص خروج اضطراری
2. درب مخصوص نیروگاه‌ها
3. درب حریق بیمارستانی
4. درب محافظت از انبار

این درب‌ها با توجه به کارایی دارای مقاومت‌های متفاوت بوده و البته باید گفت از منظر زیباشناسی هم در کاربر این درب‌ها دقت خاصی انجام شده است و بهتر است افراد بر اساس کاربرد و با تأییدیه آتش‌نشانی به خرید و نصب درهایی اقدام کنند که بیشترین کارایی را نسبت به محل نصب داشته باشد.

اگرچه جنس مواد سازنده درب‌ها یکی از دسته‌بندی‌های آن محسوب می‌شود اما با توجه به اینکه درب ضد حریق با هدف مقاومت در برابر حریق خریداری و نصب می‌شود بنابراین خریداران بیشتر به دنبال انواع درب‌های ضد حریق بر اساس مقررات آتش‌نشانی هستند و آتش‌نشانی نیز به اهمیت کارایی این درب‌ها مسلط بوده و علاوه بر تهیه دستورالعمل ضوابط درب‌های مقاوم در برابر حریق، در صورت نیاز نسبت به بروزرسانی این دستورالعمل نیز اقدام می‌کند تا خریداران بتوانند با مطالعه آن، انتخاب مناسبی داشته باشند.

چگونه می‌توانم درباره درب ضد حریق استاندارد ، اطلاعات بیشتری کسب کنم؟

هر درب ضد حریق با تأییدیه آتش‌نشانی، یک برچسب دارد که باید خوانا باقی بماند. این برچسب‌های در و چارچوب حاوی اطلاعات زیادی هستند، از جمله سازنده، مدت زمانی که قطعه برای مقاومت در برابر آتش طراحی شده است و اینکه آیا درب دارای درجه افزایش دما است یا خیر.

برچسب‌های درب ضد حریق معمولاً دارای اطلاعاتی است که به خریداران اجازه می‌دهد به اطلاعات بیشتری در مورد ساختار اصلی درب دسترسی داشته باشند. باید بدانید که برچسب‌های قاب ممکن است مدت زمان مقاومت در برابر آتش را بیشتر از درب نشان دهند که در این صورت، مجموع امتیاز مقاومت در برابر آتش، میانگین دو عدد مقاومت قاب و درب خواهد بود.

چگونه از درجه حرارتی که برای محل نصب مورد نیاز است مطلع شویم؟

آئین‌نامه ساختمان درجه‌بندی مقاومت در برابر آتش مورد نیاز یک دیوار در یک مکان خاص را تعیین می‌کند و همچنین رتبه مورد نیاز مجموعه محافظ بازشو یا مجموعه درب ضد حریق را بیان می‌کند. الزامات مقاومت در برابر آتش برای انواع درب‌های ضد حریق بر اساس مقررات آتش‌نشانی را می‌توان در آیین‌نامه بین‌المللی ساختمان و همچنین دستورالعمل‌های ادارات آتش‌نشانی خواند.

برای راحتی ساکنین ساختمان، چگونه می‌توان درب ضد حریق را به روشی مطابق با قوانین باز نگه داشت؟

درهای آتش‌نشانی باید در هنگام آتش‌سوزی بسته شوند تا ساختمان را جدا کرده و از انتشار دود و شعله جلوگیری کنند. هدف این درب‌ها در مواقع آتش‌سوزی، محافظت از وسایل خروج و اجازه دادن به ساکنان ساختمان برای تخلیه ایمن است.

راه‌های قابل قبولی برای باز نگه‌داشتن درهای ضد حریق با تأییدیه آتش‌نشانی وجود دارد که بهترین آن، استفاده از نگه‌دارنده‌های الکترومغناطیسی، یا ترکیب‌های نگه‌دارنده نزدیک‌تر حاوی آشکارسازهای دود یکپارچه؛ می‌باشد. در چنین شرایطی، هنگامی که دود تشخیص داده شد، درها بسته می‌شوند و به مدت 20، 45، 60، 90 یا 180 دقیقه از سازه در برابر آتش محافظت می‌کنند.

برخی از انواع درب‌های ضد حریق بر اساس مقررات آتش‌نشانی طوری طراحی شده‌اند که همیشه بسته باشند. با این حال، درب‌های ضد حریق در راهروهای پرتردد مانند مدارس، بیمارستان‌ها، کتابخانه‌ها، ادارات و ساختمان‌های عمومی بزرگ به گونه‌ای طراحی شده‌اند که در شرایط عادی باز بمانند. این درها با استفاده از سخت افزار آهنربای الکتریکی متصل به سیستم اعلام حریق باز نگه داشته می‌شوند. اگر برق قطع شود یا اعلام حریق فعال شود، آهنربا خاموش می‌شود و درب خود به خود بسته می‌شود.

نوع دوم درب ضد حریق، درب ضد حریق نورد سقفی است که در محیط‌های تجاری، صنعتی، سازمانی و خرده فروشی و همچنین در هر فضای تجاری که ممکن است آتش‌سوزی گسترش یابد، مانند فضاهای پیشخوان، درب‌های سرویس و در پارکینگ‌ها استفاده می‌شود. درب‌های ضد حریق نورد سقفی از فولاد ساخته شده‌اند و به گونه‌ای طراحی شده‌اند که در صورت فعال شدن زنگ هشدار به طور خودکار بسته شوند.

ویژگی‌های درب ضد حریق استاندارد

در اینجا به برخی از ویژگی‌های کلیدی درب ضد حریق دارای تأییدیه آتش‌نشانی اشاره می‌شود:

• درب‌های ضد حریق از اجزای مختلفی تشکیل شده‌اند. خود درب معمولاً از یک قاب چوبی جامد ساخته می‌شود، اما گاهی اوقات می‌توان آن‌ها را دوباره با شیشه مقاوم در برابر آتش پوشاند. این قاب باید بتواند حداقل 60 دقیقه در برابر شرایط حرارتی در آزمایش آتش مقاومت کند تا به دمایی برسد که نرم شود.
• در اطراف لبه‌های درب، نوار تشدید کننده خواهد بود. درزگیر تشدید کننده از نظر شیمیایی به گونه‌ای طراحی شده است که وقتی دما به بیش از 200 درجه سانتی‌گراد می‌رسد منبسط شود تا شکاف‌های بین در و چارچوب را ببندد. این مهر و موم‌ها (یا نوارها) معمولاً با درجه‌بندی 30 یا 60 دقیقه‌ای ارائه می‌شوند.
• برای یک مکان خصوصی، توصیه می‌شود درهای ضد حریق را در جایی که خطر قریب الوقوع است نصب کنید، به عنوان مثال آشپزخانه، یا اتاق‌هایی که وسایل الکتریکی زیادی را در خود جای داده‌اند.
• در مورد املاک تجاری یا غیر خانگی، مسئولیت با کسی است که مالک یا کارفرما تلقی شود.
• ارزیابی‌های کامل خطر باید انجام شود و توصیه می‌شود در مورد تمام مقررات مربوط به ایمنی آتش‌سوزی از کمک حرفه‌ای استفاده کنید. حفاظت در برابر آتش غیرفعال و ایمنی در برابر آتش با استفاده از انواع درب‌های ضد حریق بر اساس مقررات آتش‌نشانی وجود دارد.
• هنگام انتخاب درب، مهم است که بدانید مشخصات مختلف به چه معناست. کد FD نشان می‌دهد که یک در چند دقیقه آتش را می‌تواند تحمل کند، برای مثال FD30 برای مقاومت 30 دقیقه آزمایش شده است. رایج‌ترین کدها به طور کلی FD30 و FD60 در نظر گرفته می‌شوند.
• بسیاری از مرگ و میرها در حین آتش‌سوزی ناشی از تماس مستقیم با شعله نیست، بلکه به دلیل مصرف دود است. با در نظر گرفتن این موضوع، مراقب یک درب با درزگیر دود سرد باشید.

چک لیست 5 مرحله‌ای درب ضد حریق استاندارد

در اینجا پنج مرحله برای بررسی درب‌های ضد حریق وجود دارد:

• صدور گواهینامه: درب‌های ضد حریق باید توسط یک نهاد آزمایشی مستقل تأیید شده باشند. این تائید باید مواردی همچون آهن‌فروشی، سخت‌افزار در و مبلمان درب را تحت پوشش قرار دهد و هنگامی که سخت افزار نیاز به تعویض دارد، ضروری است که اقلام جدید با مشخصات اصلی مطابقت داشته باشند، در غیر این صورت ممکن است اعتبارات پیشگیری از حریق را به خطر بیندازند.
• شکاف‌ها: شکاف‌های اطراف بالا و کناره‌های در، زمان بسته بودن در باید به طور مداوم کمتر از 4 میلی‌متر باشد و در حالت ایده آل نور نباید زیر درب دیده شود که این موضوع برای جلوگیری از عبور دود یا آتش از طریق مسیرها بسیار مهم است.
• درزگیرها: مهر و موم‌ها یا نوارهای متورم، که برای انبساط در طراحی شده‌اند، به بستن شکاف‌های باقی مانده در صورت آتش‌سوزی کمک می‌کنند و یک مکانیسم مهم در درب‌های ضد حریق محسوب می‌شوند.
• لولا: همه لولاها باید محکم ثابت شوند و هیچ پیچ از دست رفته یا شکسته وجود نداشته باشد پس فقط نصابان/بازرسان آموزش دیده باید تعمیر و نگهداری سخت افزار درب ضد حریق را انجام دهند.
• بسته شدن: درهای دارای تأییدیه آتش‌نشانی باید همیشه کاملاً بسته باشند و باز نشوند – مواردی از باز نگه‌داشتن درهای آتش‌نشانی در آتش‌سوزی برونکس در نیویورک در اوایل سال 2022 یافت شد و همچنین گزارش شد که این مورد در گسترش آتش‌سوزی در برج گرنفل در سال 2017 نقش داشته است.

“فشار مثبت” برای آزمودن درب ضد حریق چیست؟

آزمودن فشار مثبت روشی برای آزمایش درب‌های ضد حریق است که با دقت بیشتری شرایط یک آتش‌سوزی واقعی را شبیه‌سازی می‌کند و آئین‌نامه بین‌المللی ساختمان ایجاب می‌کند که درهای ضد حریق با استفاده از آزمودن فشار مثبت آزمایش شوند.

انجمن تولیدکنندگان در و پنجره (WDMA) دو نوع دهانه فشار مثبت را توصیف می‌کند:

1. درهای رده A، که نیازی به سیستم آب‌بندی لبه اضافی ندارند
2. درهای رده B که از مواد تشدید کننده استفاده شده است

آیا به درب ضد حریق استاندارد نیاز دارید؟

درجه‌بندی حریق لزوماً مدت زمان مقاومت درب در برابر آتش را نشان نمی‌دهد. به عنوان مثال، درب ضد حریق 60 دقیقه تضمین نمی‌کند که درب به مدت 60 دقیقه در برابر آتش مقاومت کند. رتبه‌بندی به این معنی است که در یک محیط آزمایش کنترل شده، یک درب کاملاً جدید به مدت 60 دقیقه نگه داشته می‌شود. با این حال، در یک برنامه دنیای واقعی، عوامل دیگری مانند شدت گرما می‌تواند این تخمین را تا حد زیادی کاهش دهد.

«اگرچه درب ضد حریق دارای تأییدیه آتش‌نشانی درجه حریق بالایی برای جلوگیری از عبور آتش دارد اما اگر درب باز باشد یا مکانیزم بسته شدن معیوب باشد، درب ضد حریق هیچ فایده‌ای برای شما نخواهد داشت و حتی آتش‌سوزی شدید می‌تواند فولاد را ذوب کند.

استفاده صحیح از درب‌های موجود ممکن است تمام کاری باشد که در آتش‌سوزی باید انجام دهید. کانزیانی محقق کالیفرنیایی می‌گوید: «در یک محیط مسکونی، بستن درب اتاق کندتر می‌شود یا می‌تواند از ورود گرما و دود به داخل اتاق و آسیب رساندن به ساکنان یا تخریب اموال اضافی داخل اتاق جلوگیری کند».

در واقع، کانزیانی می‌گوید که در آتش‌سوزی‌های مسکونی مشاهده کرده که در صورت بسته بودن درب ضد حریق در مقایسه با درهایی که باز مانده‌اند؛ به میزان قابل‌توجهی آسیب کمتری به افراد وارد شده و از تخریب جلوگیری شده است.

انواع درب‌های ضد حریق بر اساس مقررات آتش‌نشانی به گونه‌ای طراحی شده‌اند که انتقال حرارت را از یک طرف در به طرف دیگر محدود می‌کند. اگر در یک طبقه از ساختمان آتش‌سوزی وجود داشته باشد، ممکن است نیاز به محدود کردن انتقال گرما به طرف دیگر درب پله وجود داشته باشد، بنابراین ساکنان ساختمان می‌توانند با خیال راحت از راه پله خارج شوند.

درب‌های آتش‌نشانی می‌توانند به بخش‌بندی ساختمان، جلوگیری از انتشار دود و شعله‌ها و محافظت از مسیرهای خروج برای فرار ایمن کمک کنند. با این حال، باید به درستی مشخص، نصب و نگهداری شوند تا حفاظت لازم را فراهم کنند.

اصولاً در هر جایی که ممکن است آتش‌سوزی شروع شود، استفاده از درب ضد حریق توصیه می‌شود. به عنوان مثال، درهای منتهی به: آشپزخانه، یک سالن با شومینه و تلویزیون و یا هر اتاقی با تجهیزات الکتریکی یا وسایل قابل اشتعال.

مقررات ساختمانی زمان استفاده از درب‌های ضد حریق را مشخص می‌کند و موارد کلیدی عبارت‌اند از:

• اگر یک خانه 2 طبقه دارای دری باشد که از یک گاراژ یکپارچه به خانه منتهی می‌شود.
• ساختمان‌های جدید یا بازسازی‌شده با ۳ طبقه یا بیشتر، از جمله زیرشیروانی.

درب‌های ضد حریق، درب‌های دارای مقاومت در برابر آتش‌سوزی هستند که امتحان خود را در آزمایش‌های انجام شده، پس داده‌اند. اگر شما هم در محل زندگی و کار خود احتمال آتش‌سوزی می‌دهید، بهتر است یک درب ضد حریق یا درب ضد سرقت  با تأییدیه آتش‌نشانی باشد را تهیه کنید تا هم سرعت آتش و انتشار دود کم شود و هم از لوازم و تجهیزات مدت زمانی بیشتری محافظت شود، در هر حال امروز درب‌های ضد حریق بخش جدایی‌ناپذیر از طرح ایمنی آتش‌نشانی هستند.